Genelde araba satın alacak kullanıcılar -bilhassa birinci kere araba satın alacak kişiler- öncelikle aracın beygir gücüne bakarlar. “Ne kadar beygir o kadar güç!” üzere bir algı insanların aklına yerleşmiş olsa da gücün ne vakit ve nasıl kullanılacağı konusu çoklukla akıllarda yer etmez. Bugün sizlere torku, beygir gücünü ve bu ikisinin ne vakit işinize yarayabileceğini anlatacağız.
Tork Nedir?
Tork, aslında döndürme kuvveti manasına gelir. Daha kolay bir formda anlatmak gerekirse aslında tork, motorun tekerleklere aktardığı itme kuvveti de denebilir.
Araçların çekiş gücünü belirleyen faktör torktur. Bilhassa yokuş üst çıkmaya çalıştığınızda aracın performansının yeterli olmasının asıl sebebi torkun yüksek olmasıdır. Kamyon, otobüs, traktör üzere büyük araçların torkunun fazla olması da çekiş kuvveti ile direkt alakalıdır. Tork ne kadar yüksekse, aracın yük taşıma kapasitesi de o kadar fazla olacaktır. Büyük yükteki yükler, büyük çekiş gücü gerektirir.
Elbette burada bahsettiğimiz yük sırf traktör yahut kamyon üzere gerisine römork bağladığınız yüklü taşıtlar değil. İçerisine 4-5 kişi binilen binek araçlar da bahsettiğimiz kategoriye dahildir. Arabanın içine birkaç kişinin binmesi bir kamyonun römorku kadar tesir yapmayacak üzere gözükebilir lakin binek araçlar için ufak gözüken yükler bile sürüş tecrübesini etkileyebilir.
Beygir Gücü Nedir?
İngilizce kısaltmasını HP (horse power) olarak çokça gördüğümüz beygir gücü (BG), 75 kilogramlık yükü 1 saniyede 1 metre ileri taşıyabilecek güç ölçüsü olarak tanımlanabilir. Bunun yaklaşık olarak bir beygirin gücüne denk geldiği düşünülerek James Watt tarafından Beygir Gücü denmiştir.
Beygir gücü kabaca bahsetmek gerekirse arabanın ulaşabileceği azamî hızı belirler. Beygir gücünün fazla olması, aracın düz yolda yüksek suratlara çıkabilmesini sağlar. Doğal bunun için sadece beygir gücünün fazla olması kıymetli değil. Aracın öbür ekipmanlarının da beygir gücünün maksimumunun kullanılmasını engellememesi gerekiyor.
Maksimum tork, azamî beygir ve evre alakası:
Maksimum tork ve/veya azamî beygir kıymetlerinin yüksek bedellerde olması hoş gözükebilir lakin arabanın bu pahalara hangi zamanlarda ulaşacağının da büyük değeri vardır. Daha düşük dönemlerde ulaşılacak maksimum tork miktarı, kent içinde kullanacağınız binek araçlarınızda daha mantıklı bir seçenek olacaktır zira düşük bölümlerde maksimum torka ulaşmak hem daha az yakıt tüketimine hem de kalkış ve yokuşlarda daha yeterli bir ivmelenmeye sahip olacağınız manasına gelir.
Misal verelim; 7000 dönem çeviren bir arabanız var. Bu araba, azamî dönem gücüne 3500 periyotta ulaşıyor ve azamî beygire ulaşmak için ise 6000 bölüm çevirmek gerekiyor. Bu üzere bir durumda, boş bir otobanda gaza abanmıyorsanız kent içerisinde en yüksek viteste azamî beygir gücüne çıkmanız mümkün değildir lakin maksimum torka erişebilirsiniz. Bu da aracınızın seriliğinden feragat etmeyeceğiniz manasına gelir. Ayrıyeten daha düşük bölümlerde gereken güce ulaşmak harcanan yakıt ölçüsünün daha az olmasını sağlar.
Dizel motorlu araçların neden ekonomik olarak istek gördüğünü de bu özellik ile açıklayabiliriz. Dizel motorlu arabalar düşük periyotlarda yüksek torklara ulaşabildikleri için hem kısa vakitte atağa geçme hissi hem de yakıt iktisadını bakımından ziyadesiyle tercih edilmektedirler.
Benzinli motorlarda ise daha yüksek evrelere çıkılabilir, haliyle maksimum torka ulaşmak da biraz vakit almaktadır fakat akaryakıtlı motorlar, dizel motorlara nazaran uzun yolda daha fazla performans göstermektedir. Olağan bu yüksek performansın dezavantajı olarak arabayı yüksek evrelerde kullanmak yakıt tüketimini arttıracaktır.
Hangisi daha değerli?
Öncelikle söylemek gerekiyor ki tork ve beygir gücü birbirinin olmazsa olmazı üzere bir elmanın iki yarısıdır. Yüksek beygir gücüne sahip bir arabanın vasat bir tork değerine sahip olması, otomobilin azamî gücüne ulaşabilmesi için çok vakit harcaması manasına gelir lakin ekseriyetle yüksek beygir gücüne sahip arabaların tork pahaları de yüksek olur.
Aslında bu seçim şoförün sürüş zevkine, arabadan beklediklerine ve arabası nasıl kullanmak istediğine bağlıdır. Şayet anlık hızlanmalar istiyorsanız ve arabanın sizi koltuğa yapıştırması hoşunuza gidiyorsa, yüksek torklu araçlar sizi tatmin edecektir. Yok benim anlık hızlanmalarla işim yok, otomobilim beni uzun yolda uçursun istiyorsanız o vakit yüksek beygir güçlü araçlar size daha uygun gelecektir.
