Son zamanlarda ülkemizde ve dünyada popülerleşen elektrikli araçlarla ilgili haberleri her gün duyuyoruz fakat nasıl çalıştıklarıyla alakalı neler biliyoruz? Herkesin anlayacağı bir şekilde anlattık.
Elektrikli otomobil geleneksel bir otomobilden farklı olarak elektrik motoru, pil ve şarj elektroniği içerir. Bunun karşılığında, içten yanmalı motor, şanzıman, benzin deposu ve egzoz gibi birçok parçayı da barındırmaz.
Peki geleneksel otomobilden birçok açıdan farklı olan, çevre duyarlılığı ve performansıyla ön plana çıkan elektrikli arabalar nasıl çalışırlar?
Voltaj kapışması! AC ve DC motorlar.
Elektrikli otomobillerde genellikle AC (alternatif akım) ya da DC (doğrudan akım) motorlar kullanılır. DC motorlar, 96 ila 192 volt arasında çalışır ve kısa süreli yüksek enerji sağlayarak hızlanma avantajı sunar. AC motorlar ise genellikle üç fazlı ve 240 volt olarak çalışır, frenleme sırasında enerjinin geri kazanımına izin verir.
Elektrikte takım çalışması: stator ve rotor.
Elektrikli motorun statik ve hareket etmeyen parçası olarak tanımlanan stator, dönen manyetik alan oluşturmakla görevli halka şeklinde bir bileşendir. Rotor ise elektriğin kinetik enerjiye dönüşümünde önemli bir role sahiptir.
Statordaki bobinlerin ürettiği elektromanyetik alan, rotorun iletken telleri üzerinden geçerek rotorun dönmesini sağlar. Rotor ise döndükçe kendisine bağlı çark ve dişlileri hareket ettirerek kinetik enerji elde edilmesini sağlar.
Şimdi bu saydıklarımız arasındaki ilişkinin nasıl ilerlediğine bakalım:
Bu yolculuk, bataryada depolanmış enerjinin motora iletilmesiyle başlıyor. Bataryadaki doğru akım motora verilmeden önce kontrol ünitesine gönderilerek alternatif akıma dönüştürülüyor. Dönüşüme uğrayan elektrik akımı ilk olarak motorun stator parçasına gönderiliyor.
Statorun iç duvarlarında bulunan ve iletken tellerden oluşan karşılıklı dizilmiş üç ayrı bobinden sırayla geçen elektrik akımı, üç fazda gerçekleştirilen bir turun ardından elektromanyetik alan oluşturuyor. Bu elektrik akımı, rotor üzerindeki iletken çubuklardan geçerek parçanın dönmesini sağlıyor.
Rotorun dönmesi, araba dişlilerini hareket ettirerek sürüş için gereken mekanik enerjiyi yaratıyor ve böylece araç çalışır hâle geliyor.
Temelde elektrikli araçların çalışma prensibi bu şekilde. Siz bu yeni nesil otomobilleri mi tercih edersiniz yoksa içten yanmalı motorlara sahip olanları mı?
