Şehirlerarası yollarda sık sık gördüğümüz TIR’lar, bir noktadan öteki bir noktaya eser taşımak için karayollarını kullanan araçlar. Aslında bu isimle bildiğimiz araçların ismi TIR değil.
“Peki neden bu araçlara TIR diyoruz, asıl isimleri ne?” üzere sorular başınızda canlanmış olabilir. Tüm bu sorulara ve fazlasına karşılık vermeye çalışacağız.
Madem bu araçların ismi TIR değil, TIR sözü nereden geliyor?
TIR olarak bildiğimiz araçların gerçek isimleri “çekici”. TIR sözü ise 15 Ocak 1959 tarihinde Milletlerarası Nakliyat Birliği (IRU) tarafından Cenevre’de imzalanan “Transportation Internationale Routière”in (Uluslararası Karayolu Taşımacılığı) kısaltmasıdır. Ülkemiz de 1966 yılından beri bu kontratın tarafları ortasında yer almaktadır.
Bu mutabakata dahil olan ülkelerin nakliyatta kullanılan karayolu araçları, bu araçlardaki gümrüklü eşyanın cinsi, ölçüsü, maliyeti üzere bilgileri TIR karnesine işlenir. Tıpkı vakitte bu araçlarda, birtakım bölgelere koyulacak TIR plakası da bulunmalıdır.
Bir bütün halinde sanılan araçlar aslında iki farklı modülden oluşuyor.
Asıl aracın olduğu kısma “çekici”, art kısımda yük taşımak için kullanılan alana ise “yarı römork” denir. Pek çok kişi, arkaya takılan yarı römorkun ismini karıştırabiliyor.
Öncelikle çekicilerin ardına römork takılmaz. Römork, daha çok kamyonların ardına takılan araçlara verilen isimdir. Çekicilerin gerisine ise yarı römork takılır. Ayrıyeten birtakım kişiler arkaya takılan bu yarı römork için “dorse” ismini de kullanıyor ancak bu da yanlış bir telaffuz. Dorse, aslında bir markadır. Yani mendile “Selpak” dememizin yanlış olduğu üzere yarı römorka da “dorse” demememiz gerekiyor.
Çekici ile yarı römorkun plakaları da farklıdır.
Bu, aslında sürücünün yanlış plaka takmasından kaynaklanmıyor. Çekici ve yarı römork birbirinden farklı iki araçtır. O sebeple plakaları da farklıdır.
Yolları bu araçlarla ortak kullandığımız için hatırlatalım:
Adına ister TIR ister cazibeli deyin hiç fark etmez lakin trafikte bu türlü araçlarla karşılaştığınızda ekstra dikkat etmek gerekiyor. Bu araçların son derece büyük ve yüksek olması, sürücülerin olağan araba ve motosikletleri birtakım noktalarda görmesini zorlaştırıyor.
Özellikle ön çekicinin kapı kısımlarının olduğu bölgede kalmamanız gerekmekte. Zira sürücü sizi bu noktada göremeyebilir ve rastgele bir şerit değiştirme durumunda hayatınız tehlikeye girebilir. Trafikte herkesin birbirine yardımcı olması gereken bir alan olduğunu unutmayın. Hepimiz birebir yoldayız ve çekici şoförlerinin işini rahatlatmak için araçların kör noktasında seyahat etmekten kaçınmaya çalışın.
