Tüm ülkelerde trafiğin aktığı yön değişkenlik gösteriyor. Ülkemizde soldan akan trafik, bir başka ülkede sağdan akıyor. Bu durum da yurt dışı seyahatlerimizde kafa karıştırıcı bir hâl alıyor.
Peki trafiğin hangi yönden akacağına kim karar veriyor?
Her ülkede de tek bir yönden aksa, herkes için daha kolay olmaz mıydı?
Bugün, dünya nüfusunun yaklaşık %35’i soldan direksiyonlu araba kullanıyor.
Bizim de alışık olduğumuz bu durum, çoğunluğu eski İngiliz kolonileri olan ülkeler arasında yaygın. Soldan ve sağdan trafiğin düzenlenmesinin kökenleri ise oldukça karışık bir geçmişe dayanıyor. İnsanlık tarihi boyunca yolun solundan seyahat etmek, çok daha yaygın bir uygulamaydı. Bunun temel sebebi, çoğu insanın sağ elini kullanmasıydı.
Orta Çağ Avrupa’sında, kılıç ustalarının sağ kollarını rakibe yakın bir şekilde yönlendirebilmek için soldan gitmeleri gerekiyordu. Böylece kılıç kınlarının da diğer insanlara çarpma riski azalmış oluyordu.
At binme geleneğinde de sağdan inip binmek daha kolaydı.
18. yüzyılın sonlarına gelindiğinde, Fransa ve ABD’de yapılan yeniliklerle yolda sağdan ilerleme eğilimi ortaya çıkmaya başladı. 1752’de Rusya’da trafiğin sağdan akması yönünde bir karar alındı, bu değişiklik zamanla Avrupa’da da etkisini gösterdi.
Fransız Devrimi ile aristokratların soldan gitmeyi tercih etmeleri de bu konuda bir dönüm noktası oldu ve köylülerin sağda seyahat etmesine yol açtı. Napolyon’un fetihleri de sağdan seyahat kültürünü Avrupa’ya yaymıştı.
Ancak Britanya ve bazı ülkeler, bunların aksine soldan seyahat etmeye devam ettiler.
Japonya, Britanya İmparatorluğu’na katılmadığı hâlde soldan araba kullanma alışkanlığını benimsedi. Bu geleneğin resmi hâle gelmesi 1872’yi bulmuştu. Tabii Japonya’nın ilk demir yolunun inşasında İngiliz tekniklerinin kullanılması da soldan geçişin benimsenmesine katkıda bulundu.
ABD’de ise İngiliz sömürge döneminde soldan araba kullanılırken bağımsızlık sonrası sağdan sürüşe geçiş başladı. İlk yasa 1792’de Pennsylvania’da çıkarıldıktan sonra diğer eyaletlere de yayıldı. Arabaların icat edilmesi bu anlayışı benimsemekte oldukça yardımcı olmuştu. Henry Ford, Model T’sini şoför, aracın sol tarafında olacak şekilde ürettiği için bu, Amerikan sürüş geleneklerinde büyük bir etkiye sahipti; bu, sürücülerin yolun sağ tarafından gitmeleri gerektiği anlamına geliyordu.
Böylece yolcuları kaldırımdan arabadan inebilir ve karşıdan gelen trafiğe girmezdi. Çoğu ülke de Amerika’nın yolundan gitti ve bu anlayışı benimsedi.
