Tüm sıfır otomobillerin kendine has bir kabin kokusu olur. Bu koku, dünyanın pek çok yerinde sevilir. Hatta sıfır araba kokulu oda parfümleri bile vardır. Peki bu koku neyden kaynaklanıyor ve sağlık için bir risk teşkil ediyor mu?
Şimdilerde hiç olmadığı kadar zorlaşmış olsa da hepimiz, hayatımızda en az bir kez sıfır araba kokusunu içimize çekmişizdir. Evet, şu an burnunuzun ucunda hissettiğiniz o kokudan bahsediyoruz. Eşsizdir, anlatmaya kelimeler yetmez ama özellikle de otomobil tutkunlarını mest eder. Üstelik bazı şirketler işi o kadar ileri bir noktaya taşımıştır ki sıfır araba kokusunun oda parfümleri üretilmiştir.
Peki bu kokunun nedenini hiç merak etmiş miydiniz? Marka fark etmeksizin neredeyse tüm sıfır arabalarda duyacağınız o kokunun önemli nedenleri bulunuyor. Özellikle de sıfır araba kokusuna hayran olan okurlarımızın bu içeriği dikkatle okumasında fayda var. Hazırsanız, o efsane kokuyu irdelemeye başlayalım.
Sıfır arabalar neden kokar?
Sıfır model bir otomobil, aslında daha birkaç hafta, belki de birkaç ay önce üretilmiştir. Fabrika çalışanları metrelerce kumaş kullanarak kaplamaları oluşturmuş, bunları plastik gibi diğer kaplama malzemelerine yapıştırmışlardır. Tabii bir aracın içine yerleştirilen tüm bu malzemeler, belirli kimyasallar içermektedir.
İşte bu kimyasallar (VOC olarak da anılırlar), zaman içerisinde yapıştırıcı, ahşap ya da plastik kaplama veya kumaştan salınmaya başlar. İşte bu karmaşık denklemin sonucunda ortaya çıkan şey, sıfır araba kokusudur. Aslında bir koltuk takımının, ahşap dolabın veya buzdolabının kokması ile sıfır arabanın kokması tam olarak aynı nedenden kaynaklıdır.
Bazı durumlarda daha fazla hissedilir.
Sıfır arabalardaki koku, her zaman aynı seviyede hissedilmez. Bunun oldukça basit bir nedeni vardır: Sıcaklık. Sıcaklık ne kadar yükselirse ve otomobil bu yüksek sıcaklığa ne kadar fazla maruz kalırsa, hissedilen kokunun keskinliği de o kadar artacaktır.
Bunun nedeni, gaz çıkışı ile sıcaklığın doğru orantıya sahip olmasıdır. Ortam ısındıkça gaz salınımı artacak, bu da ortamda hissedilen kokunun keskinleşmesine neden olacaktır.
Sıfır araba kokusu neden sevilir?
ABD merkezli bir şirket olan 12.29 da sıfır araba kokularıyla ilgili araştırma yapan kurumlardan bir tanesidir. Yapılan araştırmalar, sıfır araba kokusunun sevilmesinin altında yatan şeyin psikoloji olduğunu ifade ediyor. Dawn Goldworm, bu olayı şöyle açıklıyor: Yeni olan herhangi bir şeyin kokusu hakkında gerçekten ilginç olan şey … Genellikle gurur ve başarı duygusunu hissettirmesidir.
Bazı Benzinler Sarı Renkteyken Bazıları Neden Kahverengi veya Yeşilimsi?
Peki, sağlık açısından riski var mıdır?
Bu sorunun cevabı ne yazık ki evet. 2000’li yılların başından beri yapılan araştırmalar, sıfır araba kokusuna yol açan kimyasalların sağlık için bir risk oluşturduğunu ortaya koymuştur. Bu bağlamda; baş dönmesi veya nefes darlığı gibi bazı sağlık sorunları, sıfır araba kokusuyla doğrudan ilişkili olabilir.
1969 yılından beri kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak hizmet veren Ecology Center, 2011-2012 sezonunda piyasaya sürülen ve o dönemlerde “en popüler” olarak anılan 200 sıfır otomobil üzerinde bir araştırma yaptı.
Yapılan bu araştırmada direksiyon simidi, kolçaklar ve koltuklar gibi araçların iç kısmını oluşturan neredeyse her malzemede gaz salınımı olduğu tespit edildi. Olay öyle bir noktadaydı ki bir arabanın içerisinde kokuya neden olan en az 275 çeşit kimyasal vardı.
Üstelik bu kimyasallar arasında insan sağlığı için kritik seviyede riskli olan maddeler de vardı. Kurşun, klor, bazı ağır metaller, PVC ve brom bunlardan bazılarıydı. Peki insanların bu kimyasallara maruz kalmasının ne gibi riskleri bulunuyordu?
Sıfır araba kokusunun yol açabileceği rahatsızlıklar:
Bilim insanlarına göre sıfır araba kokusuna haddinden fazla maruz kalmak; tiroit rahatsızlıklarına, öğrenme ve hafıza sorunlarına, doğurganlığın düşmesine, karaciğer, testis veya böbrek ile kan hastalıklarına neden olabilirdi.
O yıllarda yapılan araştırmaya göre sıfır araba kokusu “en sağlıklı” olan otomobil, 2012 Honda Civic olarak kayıtlara geçmişti. En sağlıksız otomobil ise 2012 model Mitsubishi Outlander Sport’tu.
Otomotiv üreticileri, sıfır araba kokusuyla ilgili farklı adımlar attılar.
Teknolojinin geldiği son nokta, insan sağlığının korunmasına yardımcı olmuş durumda. Öyle ki otomotiv üreticileri, artık daha az zararlı bileşenlerin bulunduğu kaplamalar kullanarak, sıfır araba kokusunun sağlık risklerini gidermeye başladılar.
Nissan gibi bazı markalar, kokuyu herkesin seveceği şekilde tutabilmek için özel bir “koklama ekibi” bile çalıştırıyor. Ford ise araba kokusunun sevilmediği Çin gibi ülkelerde ise kokuyu yok eden girişimlerde bulundu.
