Arabanızla yokuş aşağı giderken gaza basmak yerine vitesi boşa alırsanız daha hızlı gideceğinizi, üstelik bunu yaparken yakıt da harcamayacağınızı düşünmüş olabilirsiniz. Dışarıdan bakıldığında tam anlamıyla “kazan-kazan” sistemi gibi görünüyor değil mi?
Peki durum gerçekten öyle mi? Yokuş aşağı giderken vitesi boşa almak düşünüldüğü gibi yakıt tasarrufu sağlıyor mu? İçeriğe geçmeden söyleyelim, bu durum hayatınızı riske atması yetmiyormuş gibi çoğu araba için yakıt tasarrufu sağlamıyor.
Burada aslında iki durum var!
Karbüratörle çalışan eski arabalarda boşa almak çok çok az da olsa yakıt tasarrufu sağlayabilir ancak trafikte olan çoğu araç için vitesi yokuşta boşa almanın yakıt tasarrufu sağlamadığını, tam aksine yakıt tüketimini artırdığını biliyoruz.
Modern araçlarda aracınız yokuş aşağı gittiğini anladığı anda motora yakıt vermeyi keser. Çünkü yokuşun sağladığı ivme ve daha öncesindeki hızınız motorun çalışmaya devam etmesini sağlayacak gücü halihazırda oluşturur. Bu noktada motorunuz çok az ya da “hiç” yakıt harcamadan çalışır vaziyette olur. Bu yakıt kesme işlemini ise elektronik kontrol ünitesi (ECU) tarafından çalıştırılan elektronik yakıt enjeksiyonu yapıyor.
Aslında vitesi boşa aldığınızda yakıt harcamış olursunuz.
Modern araçlarda yokuş aşağı giderken vitesi boşa aldığınızda motor ile tekerlekleri birbirinden ayırırsınız. Yani motorun çalışmaya devam etmesi için rölantide çektiği yakıt kadar yakıt çekmesi gerekir. Halbuki araç boşta olmasa tekerleklerin yokuşta kazandığı ivme motora aktarılacak ve yakıta ihtiyaç duymadan çalışmaya devam etmesi sağlanacaktı.
Eski arabalarda yokuş aşağı giderken aracı boşa almak “bir miktar” yakıt tasarrufu sağlıyor. Peki ne uğruna?
Eski nesil arabalarda, akıllı kontrol sistemi olmayan karbüratör vardı. Mekanik bir cihaz olan karbüratör, motora yakıt enjekte ediyordu. İşte karbüratör, aracın yokuş indiğini anlamadığı için motor devrine göre yakıt göndermeye devam eder. Bu sebeple rölantiye göre yakıt tüketimi bir miktar fazla olabilir, ancak buna rağmen eski nesil arabalarda dahi viteste araba kullanmak güvenliğiniz için gerekli.
Yokuş inerken vitesi boşa almak neden canınızı tehlikeye atıyor?
Şu ana kadar vitesi boşa almanın yakıt tüketimine olan etkisinden bahsettik. Aslında yakıt tüketiminden daha önemli olan bir durum var: güvenlik.
Aracınızla yokuş aşağı inerken vitesi boşa aldığınızda tekerleklerin motorla bağlantısını kesmiş oluyorsunuz. Bu da aracın kontrolsüz bir şekilde hızlanmasını sağlıyor, çünkü motoru çalışır tutmak için gerekli direnç ortadan kalkıyor.
Bu kontrolsüz hızlanma, yüksek hızın yanında fren mesafesini de önemli ölçüde artırıyor. Çünkü “motor freni” dediğimiz ve aracın durmasına yardımcı olan güç tamamen ortadan kalkıyor ve fren aşamasında sadece balatalara güvenmek zorunda kalıyoruz. Bu durum aynı zamanda balataların daha çok ısınmasına ve frenlerin tutmaması veya çok az tutmasına neden oluyor. Yüksek hızda giderken frenlerin tutmadığı bir senaryo hayatınızı riske atabilir.
Vitesi boşa almak anlık tepkiler gerektiğinde yavaş kalmanıza sebep olabilir.
Aracınızın vitesini boşa alıp yüksek hızda giderken aniden hızlanmanız gerektiğini düşünelim. Böyle bir senaryoda önce aracı yeniden vitese geçirmeniz gerekir. İşte belki de o 1 saniyelik zaman farkı bile kaza yapmanıza sebep olabilir. Bu sebeple aracı her zaman “doğru viteste” kullanmaya devam etmek gerekiyor.
Bugün sizlere aracınız yokuş aşağı giderken vitesi boşa almanın yakıt tüketimine etkisinden ve güvenlik konusundaki kusurlarından bahsettik. Bu tarz içeriklerin devamının gelmesini istiyorsanız yorumlarda belirtebilirsiniz.
- Kaynaklar: Lightfoot, Quora
